Overspannenheid: de zzp-valkuil van niet goed luisteren

‘Want het lichaam liegt niet.’ Mijn vingers bleven even boven het toetsenbord van mijn laptop hangen. Wat mooi gezegd, dacht ik bij mezelf. Het stond in een tekst van een cliënt waar ik afgelopen week de eindredactie voor heb gedaan. Sommige diepere wijsheden zijn verrassend eenvoudig.

Mijn gedachten maakten een sprongetje terug in de tijd…

Twaalf jaar geleden ontdekte ik “aan den lijve” wat dit zinnetje voor mij betekent. Ik zat al geruime tijd niet lekker in mijn vel, het werk groeide me boven het hoofd, en privé liepen een paar dingen al wat langer niet lekker. Ik maakte me druk om van alles, ook om dingen die de moeite niet waard waren. Ik herinner me dat ik dacht: ‘Als ik niet uitkijk, raak ik nog overspannen.’

Toen viel bij mij opeens het muntje: ik wás al overspannen.

Ik liep al lange tijd met stevige nek-schouderklachten. En als je ‘boe’ tegen me zei, barstte ik al zowat in tranen uit. Pas toen ik me realiseerde dat ik al overspannen wás, voelde ik pas hoe stevig mijn lichaam protesteerde – en kennelijk deed ze dat al langere tijd. Ik was erg goed geworden in (pijn)signalen onderdrukken en mijn leven streng te dirigeren vanuit mijn hoofd. Ik ging door op wilskracht en ‘op mijn tandvlees’.

Erkennen dat ik zo niet langer door kon en wilde gaan, heeft een grote ommekeer in mijn leven tot gevolg gehad. Ik wens niemand overspannenheid (of een burn-out) toe. Maar het is een van de meest leerzame lessen in mijn leven tot nu toe geweest. Ik heb geleerd om beter naar mijn lichaam te luisteren, werd lid van de ‘zweefclub’, heb hulp gezocht om zicht te krijgen op de diverse oorzaken van mijn overspannenheid, en ging yoga en meditatie doen. Vervolgens heb ik diverse opdrachten opgezegd die me meer energie kostten dan opleverden.

Dat vond ik best eng. Want wat als ik er geen andere opdrachten voor terugvond?

Langzaamaan vond ik weer meer, of in ieder geval vaker, balans. En andere opdrachten waar ik wel energie van kreeg. Ik ontdekte dat ik mijn vrije tijd wel wat beter mocht beschermen. Voorheen kon ik 12 uur op een dag (avond, nacht, weekend) achter elkaar doorwerken als iets af moest. Ik kon daar niet zo goed meer tegen. Gek hè 😉 Ik weet dat dat grenzeloze werken een valkuil is waar veel zzp’ers in tuimelen.

Ik ontdekte dat ik ‘nee’ mocht zeggen tegen opdrachten, ongewenste werkomstandigheden, en ook tegen sommige mensen. En dat ik het wel ‘overleefde’ als mensen mij daarom niet aardig vonden. Ik merkte hoe prettig het voelt als je zelf aan het roer van jouw bedrijf en jouw leven staat.

Met vallen en opstaan heb ik steeds beter leren luisteren naar de signalen van mijn lichaam.

Soms krijgen mijn creativiteit en behoefte aan diepgang te weinig ruimte. En gaan dus mijn lijf en humeur protesteren. Soms ga ik weer te veel rennen en mezelf wijsmaken dat ik van alles moet. Tot ik weer even stil ga staan en naar mijn lichaam luister. Hoe voel ik me? Wat heb ik nu nodig? Wat wil ik niet? En wat wil ik nu wél? Door te luisteren onderscheid ik wat écht belangrijk voor me is, en wat er behoort tot de waan van de dag.

Want inderdaad: het lichaam liegt nooit.