Volwassen egopositie_Betty van Wijngaarden_Foto Erik Kottier

Pamper jij plat of stuur jij scherp aan? – TA en Ouder-egoposities

Sinds ik schreef dat ik fan ben van transactionele analyse (TA) in werk en privé krijg ik geregeld reacties van andere TA-fans. Maar voor wie er nog weinig over weet, vertel ik deze keer graag meer over de Ouder-egoposities.

Haat-liefde?

Als iemand héél streng tegen mij praat, is mijn eerste reactie om als een klein kind in elkaar te duiken. Het voelt dan alsof ik onder de blik van de ander krimp tot kabouter-Plop-kleinheid. Wanneer iemand mij prijst voor mijn inspanningen, mijn vrolijke natuur of positieve inbreng, ga ik gloeien van trots en jubelt de innerlijke diva in mijn borstkas. Twee heel verschillende effecten die Ouder-egoposities van een ander (op mij) kunnen hebben. 

Pamperen of over de grens?

Als mensen reageren vanuit de Ouder-egopositie kan dat heel zorgzaam voelen (Voedende Ouder genaamd). Je kent het vast wel: jij komt op visite en de ander springt gelijk op om voor jou koffie of thee te maken. Of heb je ergens trek in, ik heb ook taart hoor? Mensen kunnen ook in die zorgende rol doorschieten en anderen helemaal plat pamperen. Wat dan best ergerlijk kan worden… Huisgenoot die zegt: ‘Betty, je huissleutels zitten al in je tas hoor!’ Hûh, vroeg ik dat dan? Of bijrijder in die in de auto roept: ‘Kijk uit, het licht is op rood!’ als ik rijd. ‘Doe ff normaal’, grom ik dan. ‘Ik rij al bijna 30 jaar auto hoor.’

De boel regelen

De Ouder-egopositie heeft ook een structurerend vermogen. Denk maar aan een opdrachtgever die de tijdsplanning van een project bewaakt (en jou achter de vodden zit). Dit heet de Structurende Ouder. Heel handig om de boel te regelen in het leven. Die Structurerende Ouder kan ook een beetje doorschieten en heel (ver)oordelend worden. Zoals je partner die zegt: ‘Het is ook altijd hetzelfde met jou, wéér je sleutels kwijt. Leg ze dan ook op een vaste plek. Zoek het nu maar lekker uit, ik ben je moeder niet!’

“Maar Betty, moeten we de irritante kantjes van de Voedende Ouder en Structurerende Ouder dan willen polijsten?”

Nu ben ik een TA-professional in ontwikkeling (2e jaar afgerond van 3-jarige PGPO-opleiding bij de TA academie). Ik zou zeggen: niet per se. Het gaat namelijk niet om ‘goed’ of ‘fout’, maar om effectief en ineffectief. Zo herinner ik me een opdrachtgever die ik behoorlijk kritisch vond op mijn schrijfwerk. Maar áls ik dan een compliment kreeg, wist ik dat ik het echt goed had gedaan. Ik heb enorm veel ván en dóór haar geleerd.

Kiezen

Maar wanneer het effect van de Ouder (Voedend of Structurerend) ineffectief is, is het goed om te weten dat je opties hebt om gedrag en communicatie aan te passen. Bijv. toen ikzelf een aansturende rol had en mijn collega behoorlijk nerveus werd van mijn ‘hoge lat’. Dat was niet effectief, hij voelde zich de hele tijd opgejaagd door mij. Ik heb toen bewust mijn Voedende Ouder wakker geschud en ingezet.

FOTO: Erik Kottier (c)

Volwassen egopositie-TA-transactionele analyse

Kan jij jouw ‘oordeel’ uitstellen? – TA en de Volwassen-egopositie

Okee, ik ben fan van transactionele analyse (TA) in mijn coachings, maar eigenlijk in mijn hele leven, schreef ik eerder. Voor de nieuwsgierige types onder ons vertel ik graag wat meer over TA . TA gaat ervanuit dat mensen vanuit verschillende egoposities kunnen reageren, namelijk vanuit de Ouder-egopositie, vanuit de Volwassen-egopositie en vanuit de Kind-egopositie. Nu reageren we niet uit slechts één van die posities, zo simpel zijn mensen niet, we schakelen heel snel daartussen. Maar we kunnen wel zo onze voorkeurs-egoposities hebben.

Wikken, wegen en feiten

De Volwassen-egopositie is een heel mooie basis om je leven in het hier en nu te kunnen leiden. Dat betekent niet dat je alleen maar Volwassen “moet” zijn – oftewel in het nu leven, reageren op wat er nu gebeurt, je beslissingen nu nemen. Zo zitten mensen niet in elkaar. Maar het is wel de egopositie die ons helpt om vragen te stellen aan een ander als we niet begrijpen wat zij of hij bedoelt, of waarom een ander doet wat ie doet. Het is een ‘mentale’ houding waarbij we informatie kunnen verzamelen en ons oordeel kunnen uitstellen. En waarbij we op feiten gebaseerde afwegingen en keuzes kunnen maken. Een goed ontwikkelde Volwassen-egopositie helpt om effectief samen te werken en om effectief met anderen te communiceren.

‘Maar Betty, mag je dan alleen maar vanuit je Volwassen-egopositie reageren? Want die klinkt zo lekker redelijk…’

Nu ben ik een TA-professional in ontwikkeling (2e jaar van de driejarige PGPO-opleiding bij de TA-Academie in Zeist). Ik zou zeggen: dan wordt de wereld wel oersaai… Voorspelbaarheid kan prettig zijn, maar niet voortdurend. Bij de verschillende egoposities gaat het niet om ‘goed’ of ‘fout’, maar om effectief en ineffectief. En om het besef dat je altijd opties hebt om je gedrag en communicatie aan te passen.

Happy

Eerlijk is eerlijk, soms vind ik het heerlijk om ineffectief te stuiteren en flauwe grapjes te maken. En dan mag die redelijke Volwassene in mij even opzouten. Gewoon, omdat het kind in mij daar happy van wordt…

En hoe is dat bij jou?

Foto: Erik Kottier (c) 

 

maskers_Betty van Wijngaarden_TA

Waarom ik een fan ben van transactionele analyse – voor mezelf én voor jou!

Systemisch werken, voice dialogue, NLP… In ‘coachingsland’ vind je een waaier aan opleidingen, psychologische modellen, methodes, en communicatiemodellen. Daar gebruik ik graag verschillende van. Maar waar ik echt ‘fan’ van ben, is de transactionele analyse (TA).

Vallende kwartjes

Toen ik voor het eerst over TA hoorde, vielen er meteen een heleboel muntjes bij mij, van ‘Wauw, hier kan ik écht meteen iets mee!’ Het oogt vrij simpel, waardoor het makkelijk is om in de praktijk toe te passen. En daar hou ik wel van.

Alweer hetzelfde

TA houdt zich bezig met gedrag en communicatie tussen 2 (of meer) mensen. Tussen mensen is er interactie. Maar eigenlijk willen, hopen, of proberen we iets te bereiken in die interactie. Vandaar dat de TA spreekt over ‘transactie’ (transactionele analyse) in plaats van interactie. We zijn ons er alleen niet altijd van bewust dat we iets proberen te bereiken met ons gedrag of met onze communicatie. We hebben geleerd om op bepaalde manieren te reageren en te communiceren. Vaak werkt dat prima zo. Maar soms is onze reactie en manier van communiceren niet helpend of effectief.

Misschien ken je dat wel, van die momenten dat een gesprek vervelend verloopt. En je achteraf denkt ‘He jakkes, nu ging het alwéér zo, terwijl ik dat helemaal niet wilde.’ TA kan je helpen doorgronden wat jij daar (onbewust) in doet en hoe de ander daarop reageert. Wat is de spreekwoordelijke rode lap waar de ander (of jij) als een stier op reageert? Als je dit doorhebt, kan je een volgende keer kiezen om anders te reageren. Met mogelijk een bevredigender en effectiever resultaat.

Moet je als coachingscliënt TA snappen?

Nee, eigenlijk niet. Het spreekt mij heel erg aan om zo naar mensen te kijken en naar situaties met mensen. Maar dan vooral als ik – of een ander – denkt ‘Dit wérkt niet, ik word hier helemaal gék van.’ Als coachingscliënt hoef je geen kennis van Transactionele Analyse te hebben. Als dat nuttig is, breng ik die kennis wel in. Bijvoorbeeld als ik merk dat een cliënt vaak reageert vanuit een negatief Structurerende Ouder (sterk oordelend) en dat dat in de praktijk ineffectieve communicatie of wrijving in de samenwerking met klanten of opdrachtgevers veroorzaakt. Het helpt om een frisse blik op de situatie te werpen, waardoor de cliënt meer inzicht krijgt in wat zij of hij zelf doet en hoe de ander daarop reageert.

Verhelderende blik

TA is daarmee geen ‘toverstokje’ dat alles wel even oplost. Uiteindelijk gaat een cliënt zélf aan de slag met een situatie, want ook ik schud de oplossingen niet uit mijn mouw. Maar TA geeft ons wel een verhelderende spiegel in handen om met een andere, mildere blik naar onszelf en naar een situatie te kijken.

Foto: Erik Kottier (c) 

vraag

De vraag achter de vraag

De coachingsvragen waarmee zzp’ers en ondernemers bij mij in coaching komen, kunnen heel divers zijn. En de vraag die mensen aanvankelijk stellen, is niet altijd de ‘echte’ vraag.

Lukt niet…

Veel vragen zijn praktisch van aard: “Hoe doe ik dit, hoe regel ik mijn toko goed, hoe kom ik in actie?” Vaak blijken ze daar al best veel over te hebben nagedacht. En van hun omgeving krijgen ze dan bijvoorbeeld het advies: “Joh, dat kan jij toch prima! Doe niet zo moeilijk en begin gewóón!” Prima advies. Behalve dan dat het tóch niet lukt om in actie te komen. En dat voelt stiekem best een beetje stom.

Herkenbaar?

Loop jij daar nou ook tegen aan? Weet dan dat je niet de enige bent die daarmee worstelt! En dat het helemaal niet raar is! De startvraag is namelijk lang niet altijd waar het écht om blijkt te gaan. De startvraag lijkt misschien heel concreet (waarom kom ik niet in actie), maar ‘in de onderlaag’ speelt er mogelijk iets heel anders.

Wat zit erachter

Als we dan een tijdje praten, komen we er bijvoorbeeld achter dat enorme bescheidenheid hen in de weg zit. Of hun eigen ‘kritische stemmetjes’ die steeds vertellen: “Het is niet goed wat je doet, dat kan jij helemaal niet.” Of ‘deep down’ zijn ze bang voor afwijzing en vervelende reacties als ze in actie komen en zich zichtbaar maken als ondernemer.

Zoeken naar de vraag

De zoektocht om helderheid te krijgen over de vraag achter de vraag is onderdeel van de coaching. Want door die zoektocht kom je een laagje dieper, en ontdek je waar het voor jou werkelijk om draait. Zodat je er daarna stap voor stap mee aan de slag kunt.

 

Foto: Pixabay

Betty van Wijngaarden

Hoe ‘perfect’ moeten mijn social media-posts zijn als ondernemer?

‘Kan ik het niveau van mijn eerste social media-posts wel volhouden? Voor mij was dat echt een “dingetje”‘, vertelt een ondernemer me. ‘Je zet jezelf neer, en mensen hebben daar dan een beeld van. En kan ik wel aan dat beeld blijven voldoen? Dus postte ik in het begin heel weinig. Het moest eerst perfect zijn.’

Herkenbaar?

Heb jij dat nou ook? Weet dan dat je zéker niet de enige bent die hiermee zit! Dit hoor ik namelijk met enige regelmaat van ondernemers die ik spreek. Best jammer als potentiële klanten je daardoor niet vinden.

Perfectie of klik?

Zelf vind ik het geruststellend om te weten dat mensen vooral klant bij jou worden omdat ze je prettig, no-nonsense, lekker rustig, heerlijk druk, humoristisch of vooral duidelijk vinden. Oftewel: omdat ze een klik met je hebben. Ongeveer eenderde van de mensen vindt jou spontaan leuk, eenderde is neutraal tegenover je, en eenderde vindt jou, euh…, niet leuk (Kweethet, ónbegrijpelijk ;-)).

Je kunt jezelf heel perfect gaan vóórdoen. Dan veranderen de mensen die jou leuk vinden, maar de percentages blijven ongeveer gelijk.

 

Jezelf zijn

Blijf dan toch maar liever jezelf, ook in je social media-posts. Want dan trek je ook de mensen aan bij wie jíj́ je fijn voelt. En dat houd je uiteindelijk het langste vol.

zzp-doorzetten

Hoe kan ik als creatief denkende zzp’er wél doorzetten met mijn nieuwe idee?

Je bent een creatief denkende zzp’er en hebt een leuk idee voor een nieuwe dienst. Je gaat enthousiast aan de slag met die nieuwe dienst onder de aandacht brengen. Maar gaandeweg stagneer je en daar baal je van! Het schiet ook allemaal niet op; je bent al even bezig maar er hebben zich nog steeds geen nieuwe klanten voor gemeld. Misschien moet je het plan maar laten varen, denk je. Maar ‘deep down’ baal je er eigenlijk van dat je het dood laat bloeden. Hoe komt het toch, dat dit steeds zo gaat?

Herkenbaar?

Herken jij dit ook? Weet dan dat je niet de enige bent! Juist creatief denkende zzp’ers zijn vaak snelle denkers én ideeën-fabriekjes. Met wel 20 kleurrijke, out-of-the box ideeën op een dag. Maar de uitvoering van een plan of nieuwe dienst kost tijd, focus en commitment totdat de eerste klanten komen. En voor een snelle denker is het extra lastig om zich langdurig met de uitwerking van één idee bezig te houden, en om geduld te hebben. Daardoor kun je ten onrechte gaan denken dat het toch niet zo’n goed idee was. Terwijl het vaker zo is dat je (nog) niet voldoende tijd hebt genomen om dóór te zetten.

Je weet wel: die uitspraak over 10 meter voor de finish ermee kappen…

Zoek een stok achter de deur

De eerste stap die je kunt nemen om te voorkomen dat je het voortijdig opgeeft, is een stok achter de deur zoeken. Zodat je het langer volhoudt, óók in de lastige fase dat er nog even niets lijkt te gebeuren en er niet meteen klanten op je nieuwe dienst af komen. Die stok achter de deur is bijvoorbeeld een andere zzp’er die jouw creativiteit op waarde schat en geen ‘eenheidsworst’ van je probeert te maken. Iemand met wie je op vaste momenten overlegt en aan wie je terugkoppelt welke stappen je hebt genomen en welke stappen je nog gáát nemen. Iemand die je aanmoedigt als je een dip hebt, die meedenkt over mogelijke vervolgstappen, en die je toejuicht op momenten van succes.

Duwtje in de rug

Een vaste afspraak met een ander geeft je namelijk nét dat extra duwtje en houdt het doorbijtertje in je gaande. Waardoor het je deze keer wél lukt om langdurig vol te houden, net zolang tot de eerste klanten die gave nieuwe dienst van je weten te vinden!

 

Kan jij als creatief denkende zzp’er ook wel een steuntje in de rug gebruiken om door te zetten met je nieuwe dienst? Weet dan dat ik graag die sparringpartner en stok achter de deur voor je ben. Als je wilt kun je daar meer over lezen via ‘Sparren met Betty’.

 

Foto: Unsplash/Priscilla du Preez

 

professionalisering-zzp

Waarom vind ik het als zzp’er lastig om in m’n uppie mijn bedrijf een niveau hoger te tillen?

Je hebt al een tijdje het idee dat je als zzp’er met je bedrijf op het huidige niveau blijft hangen. Terwijl je droomt van iets meer; (nog) leuker werk, en als het kan graag ook (iets) beter verdienen. Je zou zo graag je bedrijf naar the next level willen tillen. Inmiddels heb je best het een en ander gelezen over persoonlijke groei als zelfstandig ondernemer. Wellicht kijk je TEDtalks, of volg je er webinars of e-learnings over. Toch vind je het moeilijk om wat je ziet en hoort concreet in actie om te zetten. Het voelt alsof je een beetje in kringetjes ronddraait. Stiekem vind je het best stom van jezelf dat je niet vol in de actiestand gaat! Maar eigenlijk heb je niet zo goed scherp wat er nou zo bijzonder is aan wat jij doet. Dus hoe maak je dat dan in je uppie zichtbaar voor jouw potentiële klanten?

Herkenbaar?

Herken je dit bij jezelf? Weet dan dat jij niet de enige bent. Veel zzp’ers en ondernemers vinden het hartstikke moeilijk om met een objectieve blik naar zichzelf te kijken. Vergelijk het met een lachspiegel; je denkt jouw eigen reflectie te zien, maar eigenlijk zie je een vervormde weergave.

Verouderd ‘plaatje’

Die vervormde weergave komt doordat veel mensen een verouderd ‘plaatje’ van zichzelf hebben, gebaseerd op wat volwassenen vroeger tegen hen en over hen zeiden. Terwijl ze allang niet meer zijn zoals vroeger. Na onze jeugd leren we allemaal nog heel veel nieuwe dingen; over onszelf en over wat we belangrijk vinden. En soms hadden die volwassenen van vroeger het gewoon ook mis.

Twee spiegels voor vollediger beeld

Om in je eentje dat verouderde ‘plaatje’ bij te werken is lastig. We hebben vaak blinde vlekken voor sommige dingen bij onszelf. Vooral als het gaat om onze kwaliteiten. Daarom is het een goed idee om sámen met iemand anders te sparren. Het beeld van jou dat die ander naar jou terug ‘spiegelt’, helpt je om met frisse blik naar jezelf te kijken. Een ander kan je helpen om scherp te krijgen waar jij bijvoorbeeld in uitblinkt, terwijl dat jouzelf misschien nooit zo was opgevallen. Met twee ‘spiegels’ krijg je nu eenmaal een vollediger beeld van jezelf dan met één. Ik bedoel: als jij wilt weten of jouw kapsel op je achterhoofd goed zit, dan gebruik je toch óók een tweede spiegel om het beter te bekijken.

Sparringpartner als spiegel

De eerste stap om een objectiever beeld van jezelf te krijgen (en van waar je goed in bent) is dus om een extra ‘spiegel’ te gebruiken: een sparringpartner die jou helpt om met een mildere blik te kijken naar de persoon die jij nú bent, en waar jij (volgens klanten) goed in bent. Die sparringpartner kan een bekende van je zijn bij wie je je prettig voelt, een collega-zzp’er of een zzp-coach.

Een sparringpartner kan je helpen om jezelf in kaart te brengen. Zodat daar uiteindelijk een geüpdatet plaatje uit ontstaat; een objectiever beeld van de persoon én de ondernemer die je nú bent. Dat is wat ik Je Zakelijke Gezicht noem. En dat is belangrijke informatie als je je bedrijf een niveau hoger wilt tillen en jezelf zichtbaar wilt maken als zzp’er. Klanten kopen namelijk bij jou vanwege een ‘optelsom’: de persoon die jij bent, de dingen waar jij goed in bent, en de dingen die jij graag doet.

Die combi maakt jou uniek – ook als je een bescheiden persoon bent. En een scherper beeld hiervan helpt je om de volgende stap te nemen met jouw bedrijf en om vol in de actiestand te gaan.

 

Wil jij helder in beeld krijgen wie jij bent, wat jij kunt en wat jij wilt als creatief denkende ondernemer? Zodat je je bedrijf verder kunt professionaliseren? Weet dan dat ik je daar graag bij help in het traject Je Zakelijke Gezicht. Als je wilt kun je daar meer over lezen via www.jezakelijkegezicht.nl

 

Foto: Unsplash/Page Cody

introverte ondernemer

Hoe kan ik mezelf als introverte, creatief denkende ondernemer wél authentiek laten zien?

Je vraagt je af of je als zzp’er nu écht zichtbaar moet zijn. Zichtbaarheid lijkt inmiddels wel een doel op zich, denk je weleens. En trouwens, wat zou je dan zo nodig “zichtbaar” moeten maken voor potentiële klanten? Hoe geweldig je bent? Een ‘rising star’ onder de ondernemers? Dat past niet zo bij jou. Maar wat kan je dan wél over jezelf vertellen? Je kunt het niet zo goed bedenken, merk je.

Herkenbaar?

Herken je dit ook? Dan zou je wel eens een introverte, creatief denkende ondernemer kunnen zijn.

Er is online best veel aandacht voor zichtbaarheid, bijvoorbeeld via challenges, webinars, of e-learnings. Begrijpelijk dat je dan weleens denkt dat jij dat óók moet doen, en ook nog op díe manier. Maar heel extravert (on- of offline) zichtbaar zijn kan juíst voor introverte, creatief denkende ondernemers heel ‘onecht’ voelen, en niet-authentiek. Waardoor je jezelf, jouw bedrijf, je diensten en/of producten uiteindelijk maar helemáál niet zichtbaar maakt.

En dat zou jammer zijn.

Want juist creatief denkende ondernemers hebben iets heel authentieks bij te dragen aan deze wereld, zowel met hun bedrijf als privé. Een eigen geluid, een eigen manier van kijken, een eigen product of dienst, op een heel eigen, menselijke manier.

Te bescheiden?

Maar het kan voor een introverte creatieveling juist extra lastig zijn om in z’n uppie duidelijk te krijgen wat er nu zo ‘eigen’ is aan haar of hem. Waar hij of zij in uitblinkt. Soms zit er een filter van bescheidenheid in de weg, waardoor de ondernemer sneller denkt dat dingen niet de moeite waard zijn om over te vertellen. Maar ook de gedachte dat zichtbaarheid samengaat met online geroeptoeter kan behoorlijk hinderen.

Inzoomen op jezelf

Terwijl juist creatief denkende ondernemers er heel erg goed in zijn om hun eigen weg te ‘bedenken’; om een creatieve, authentieke koers uit te stippelen die bij uitstek bij hen past. Een eerste stap kan zijn om, alleen of met een sparringpartner, op zoek te gaan naar die eigen koers. Door in te zoomen op wie jij bent en waar jij goed in bent. Het resultaat van deze zoektocht is wat ik Je Zakelijke Gezicht noem.

Ondernemers die hun Zakelijke Gezicht voor zichzelf helder hebben, kunnen daar ook makkelijker over communiceren. Want nee, zichtbaar zijn ís geen doel op zich. Het doel is juist: jouw potentiële klanten laten weten dát jij er bent, wie je bent en wát je precies aanbiedt, zodat ze je ook daadwerkelijk kunnen vinden.

Fundament om op voort te bouwen

En de manier waarop je dat dan uiteindelijk zichtbaar maakt… Dát is voor creatief denkende introvertelingen (maar ook voor extravertelingen) nou juist maatwerk. Maar met een duidelijk beeld van wie je bent en wat je te bieden hebt, heb je een stevig fundament om op voort te bouwen. Als creatieve denker kom je er dan ook wel uit hoe je dat zichtbaar maakt op manieren die bij jóu passen.

 

Wil jij helder in beeld krijgen wie jij bent, wat jij kunt en wat jij wilt als creatief denkende ondernemer? Zodat je makkelijker kunt kiezen voor manieren van zichtbaar zijn die jij wél bij Je Zakelijke Gezicht vindt passen? Weet dan dat ik je daar graag bij help. Als je wilt kun je daar meer over lezen via www.jezakelijkegezicht.nl

 

Foto: Unsplash/Charles Etoroma

multipotentialite

‘Mag’ ik als zzp’er een alleskunner zijn – want hoe maak ik mezelf dan zichtbaar?

Als creatief denkende zzp’er bied je verschillende diensten aan, aan allerlei soorten klanten. Je krijgt geregeld het goedbedoelde advies om je te specialiseren; om slechts een paar diensten die logisch bij elkaar passen aan te bieden, in plaats van alles te versnipperen. En om je te focussen op een vastomlijnde klantengroep, in plaats van op ‘alles en iedereen’. Je snapt best dat het daardoor makkelijker zou zijn om jezelf zichtbaar – dus vindbaar – te maken voor een bepaalde klantengroep. Want wat bied je nu eigenlijk aan, en voor wie? Maar de gedachte alleen al maakt je díep ongelukkig; je moet er niet aan denken om je hele leven hetzelfde te doen. Afwisseling is juist héérlijk! Je vindt zoveel verschillende dingen interessant! En de samenwerking met de meest uiteenlopende klanten, met verschillende achtergronden, uit diverse branches, maakt jou blij! En eerlijk is eerlijk; je kúnt ook veel dingen goed! En als je het nog niet kan, blijk je in staat om jezelf snel nieuwe dingen eigen te maken om daarmee je klanten te helpen.

Herkenbaar?

Herken je dit bij jezelf? Grote kans dat je dan een multipotentialite bent, oftewel een multi-getalenteerd iemand. De Engelse term multipotentialite slaat op personen met veel interesses en vaardigheden, die het gevoel hebben dat hun leven niet compleet is als zij al die verschillende mogelijkheden en potentie niet kunnen of mogen benutten. Het zijn out of the box-denkers die kruisverbanden en oplossingen zien die andere mensen vaak niet zien. Hun veelzijdigheid, nieuwsgierigheid en brede interesses vormen eigenlijk een enórme kracht.

Niet slechts één passie

Je specialiseren in slechts één beroep, branche of interessegebied is niet voor iedereen geschikt, legt Emilie Wapnick uit over multipotentialites in een filmpje op YouTube. Ze noemt het een mythe dat we allemaal één duidelijke roeping of passie moeten hebben. Want niet iedereen haalt er voldoening uit om al zijn tijd en energie aan slechts één ding te wijden. Deze mythe kan er helaas wel voor zorgen dat een deel van de mensen aan zichzelf gaat twijfelen omdat ze niet in de bestaande kaders passen.

Multipotentialites blinken juist uit

Helaas worden multipotentialites in onze tijd geregeld gezien als zwak, als mensen met gebrek aan focus of tekort aan doorzettingsvermogen. Zij krijgen nogal eens te horen dat ze wispelturig zijn omdat ze hapsnap allerlei verschillende dingen doen (en uitproberen). En dat is jammer, want multipotentialites blinken in een aantal dingen juist enorm uit, zegt Wapnick. Zo kunnen ze heel goed verschillende aandachtsgebieden combineren waardoor ze op vernieuwende ideeën komen. Ook kunnen ze snel en goed iets nieuws leren, want dat doen ze al voortdurend. En ze bezitten een grote wendbaarheid waardoor ze zich snel kunnen aanpassen aan nieuwe situaties. Best handig voor de duurzame inzetbaarheid van ondernemers in een soms snel veranderende economie.

Inspirerende voorbeelden

Een gevoelig voorbeeld van die snelle verandering is de coronapandemie. Een deel van de ondernemers ging op een gegeven moment met verrassende ideeën aan de slag om toch maar te proberen het hoofd boven water te houden en omzet te draaien. Denk aan de horecaondernemer die een SRV-wagen aanschafte om zo zijn waren te verkopen aan al die thuiswerkers in de wijken. Of de trainer met kennis van psychiatrische pathologie die een online training startte voor thuiszittende trainingsacteurs waarin hij ze leerde om levensecht iemand met borderline- of schizofrenieklachten te spelen. Of denk aan de werkloze klantenservicemedewerker die tijdens de eerste golf een eigen bedrijf begon in meubels opknappen. Of denk aan de live-op-locatie trainer die binnen no time onderzocht hoe je effectief online kunt trainen en er – nog tijdens de pandemie – een studieboek voor trainers over publiceerde. De snelle wendbaarheid van deze mensen doet toch minstens vermóeden dat ze multipotentialites zijn.

Maar hoe maak je jezelf als multipotentialite dan zichtbaar?*

Dat is een goede vraag. En daarop bestaat geen one size fits all-antwoord. Het zou in elk geval jammer zijn als multipotentialites zich door goedbedoelde adviezen (tegen hun eigen wens in) laten verleiden tot specialisatie en scherpe focus in klantendoelgroep. Want dat past nu eenmaal niet bij hen. Een eerste stap is goed kijken wie jij bent (als mens en ondernemer) en waar je allemaal goed in bent. Dat kan je alleen doen, maar samen met een ander werkt vaak beter. We hebben namelijk allemaal onze blinde vlekken naar onszelf, waar een ander ons haarscherp op kan wijzen. Al out of the box-denkend en pratend vind je dan soms toch een soort van een afgebakende klantendoelgroep. Alleen nét een beetje anders dan anders. Zoals de cliënt die tijdens een sparsessie concludeerde dat haar klantendoelgroep bestaat uit specialisten. Met haar brede kennis en interesse kan zij die specialisten juist heel goed ‘ontzorgen’. Zodat de specialisten lekker dat ene specialistische ding kunnen doen en zij zich heerlijk kan vastbijten in al die verschillende dingen die daaromheen gedaan moeten worden. Kortom: zij blij en haar klanten ook blij!

 

Wil jij als multipotentialite ondernemer stappen nemen in Je Zakelijke Gezicht laten zien? Weet dan dat ik je hier graag bij help. In het traject Je Zakelijke Gezicht werken we aan een goed beeld krijgen van waar jij goed in bent (ook als dat veel verschillende dingen zijn), waar klanten jou om waarderen, en wat jij belangrijk vindt in het ondernemen. Zodat je helder zichtbaar kunt maken wat jij te bieden hebt, op manieren waar jij je prettig bij voelt. Opdat je meer plezier en voldoening in je werk ervaart en makkelijker leuke klanten en opdrachten naar je toe hengelt. Voor meer info, zie www.jezakelijkegezicht.nl

 

 


* En hoe maakten de ondernemers uit het voorbeeld zich dan eigenlijk zichtbaar?
De horecaman maakte zichzelf zichtbaar doordat hij veel media-aandacht kreeg dankzij zijn ouderwetse SRV-wagen. Eerder bouwde hij zijn restaurant om tot kruidenierszaak, wat ook al de nodige media-aandacht had opgeleverd. De trainer met psychiatrische kennis had al een aardig netwerk en kwam via LinkedIn aan zijn eerste klanten voor de online training voor trainingsacteurs. De werkloze klantenservicemedewerker die meubels ging opknappen, meldde haar overstap op social media en kreeg vrijwel onmiddellijk veel opdrachten (mensen die veel thuiszaten door corona wilden hun interieur maar al te graag laten opknappen). De trainer die een studieboek schreef over online trainen deelde tijdens het hele proces gratis haar ontdekkingen en tips via social media en via haar nieuwsbrief. Toen het boek verscheen, was daar vervolgens onmiddellijk veel interesse voor.


Foto: iStock

verstoppen_zichtbaar_zzp

Hoe komt het dat ik mezelf liever verstop dan dat ik me zichtbaar maak als ondernemer?

Je hebt voldoende opdrachten. En je klanten laten je geregeld weten dat ze blij zijn met wat je doet. Ze komen dan ook regelmatig bij je terug en vragen je ‘Doe je dit of dat misschien ook?’ En je zegt bijna overal ja op. En het lukt je ook om die dingen te doen. Maar dat vind jijzelf geen prestatie. Iedereen kan dit toch? Deep down heb je het gevoel dat je niet echt heel goed bent in wat je doet. Je blinkt niet ergens in uit, denk je. Daarom houd je je een beetje op de vlakte en maak je jezelf maar halfslachtig zichtbaar als ondernemer. Want je vindt het best een ‘dingetje’ om Je Zakelijke Gezicht te laten zien. Heel eigenlijk voel je je een bedrieger. En denk je dat anderen op een dag doorkrijgen dat het allemaal niet zoveel voorstelt wat je doet.

Herkenbaar?

Herken je dit bij jezelf? Dan is de kans groot dat jij last hebt van het ‘imposter’ syndroom. Je voelt je een beetje een bedrieger die per toeval wat ‘succesjes’ heeft geboekt, in plaats van dat je denkt dat het komt door jouw eigen competenties of jouw harde werken.

Mensen die hier last van hebben, hebben vaak geen helder beeld van waar ze werkelijk goed in zijn. Zelfs als ze complimenten krijgen of een succes behalen, hebben ze het gevoel dat dat komt door pure mazzel, door toeval of door externe omstandigheden. In elk geval komt het niet door hen. Ze vrezen om door de mand te vallen; dat iedereen opeens ziet dat het allemaal niet zo bijzonder is wat zij doen.

De lat hoog of juist laag

Als tegenreactie kunnen ze heel hard gaan werken – op het perfectionistische af. Of als ze een compliment krijgen, wimpelen ze die af. Ergens heel goed in zijn, of ervaring opbouwen, helpt hen niet om van dit gevoel af te komen. Dat komt doordat ze niet uit zichzelf in staat zijn om hun mooie prestaties te her- en erkennen. Het lukt ze niet goed om een succes ‘toe te eigenen’. Het glipt als zand tussen de vingers door.

Maar het tegenovergestelde kan ook gebeuren; ze stoppen met hun best doen, gaan uitdagingen uit de weg, en leggen de lat laag. Zodat ze af en toe zichzelf en anderen kunnen verbazen door het opeens wél heel goed te doen. Zonder dat ‘men’ dit standaard van ze gaat verwachten.

Het ‘imposter’- of bedriegerssyndroom komt vaak voor onder mensen die best wel intelligent zijn. Het kan ermee samenhangen dat ze als kind prestatiegerichte ouders hadden, ouders die veel controle over hun kind uitoefenden, of die overbeschermend waren. Al laat recent onderzoek eveneens zien dat de werkomgeving ‘imposter’-gevoelens kunnen versterken of juist afzwakken. Een werkcultuur waarin ruimte is voor complimenten geven, kan namelijk helpen om ‘imposter’-gevoelens af te zwakken en het zelfvertrouwen te versterken. En een overwegend kritische of competitieve werkcultuur kan ‘imposter‘-gevoelens juist aanwakkeren.

Veel of een beetje

Een klein deel van de mensen kunnen we rekenen onder de harde kern van de ‘imposters’. Maar een groter deel van de mensen heeft er ‘slechts’ af en toe last van, of alleen maar op één terrein of enkele terreinen in hun leven. Deze test geeft een indruk van de mate van ‘imposter’-gevoelens.

Het kan voor mensen met ‘imposter’-gevoelens lastig zijn om helemaal in hun eentje hun zelfbeeld bij te stellen. Vaak is het effectiever om hulp te zoeken bij een objectieve(re) buitenstaander. Iemand die wat verder afstaat kan met frisse blik de aandacht helpen verleggen naar waar de ander goed in is. Want mensen hebben vaak een vertekend beeld van zichzelf. Ze staan er als het ware te dicht met hun neus op om het volledige plaatje van zichzelf goed te kunnen overzien. ‘Imposters’ doen het in feite ook niet slechter dan andere ondernemers en mensen, soms zelfs beter. Bekende mensen met ‘imposter’-gevoelens zijn bijvoorbeeld astrofysicus en rockmuzikant Brian May (Queen), actrice Emma Thompson en meervoudig Academy Award-winnaar en actrice Jody Foster.

Mildere ogen

Door een eerlijker beeld van zichzelf en hun prestaties te vormen, gaan ‘imposters’ met mildere ogen naar zichzelf kijken. Ze leren om hun goede prestaties wat vaker te omarmen. En dat helpt om vaker en beter hun Zakelijke Gezicht te laten zien. Zonder dat dit ‘fake’ voelt. Of als een bedrieger.

Oftewel, conclusies die mensen over zichzelf hebben getrokken in hun jeugd, of die ze met de paplepel hebben binnengekregen, kunnen eraan bijdragen dat ze zich een beetje of heel erg een bedrieger voelen, en het idee geven dat hun prestaties weinig voorstellen. Hulp zoeken bij een objectieve buitenstaander kan de eerste stap zijn om met mildere ogen naar zichzelf te leren kijken. En om te ontdekken waar ze wel degelijk goed in zijn. Zodat het makkelijker wordt om zichzelf zichtbaar te maken als zzp’er, en om hun Zakelijke Gezicht te laten zien. Op manieren waar zij zich prettig bij voelen en die óók zijzelf geloofwaardig vinden.

 

Wil jij als ondernemer stappen nemen in Je Zakelijke Gezicht laten zien en in het verminderen van ‘imposter’-gevoelens? Weet dan dat ik je hier graag bij help. In het traject Je Zakelijke Gezicht werken we aan een objectiever beeld van wat je kunt. En aan het omarmen van waar je goed in bent. Zodat je met meer gemak Je Zakelijke Gezicht laat zien, en je daar ook senang bij voelt. Zodat je meer plezier en voldoening in je werk hebt. En makkelijker meer leuke klanten en opdrachten naar je toe hengelt. Voor meer info, zie www.jezakelijkegezicht.nl